بانک مقالات  مدیریت دانشگاه آزاد تنکابن

 چکیده

   تجارت‌ جهاني‌، راهی‌ براي‌ تسهيل‌ هر چه‌ بيشتر تجارت‌ كالاها و خدمات‌است‌. سازوكار اجرايي‌ اصلي‌ آن‌، حذف‌ موانع‌ و تعرفه‌هاي‌ تجاري‌ بين‌ كشورهاي‌ عضو است‌. در هر بازاري كه شما كالاي خود را بدان صادر مي كنيد يك انقلاب بزرگ درحال وقوع است كه عملكرد موسسات پشتيبان (حمايت كننده ) تجارتي را دستخوش تغيير خواهد ساخت. اين بازارها همه شركاء و خدمات مرتبط با تجارت بين المللي ازقبيل : تامين كنندگان ، خريداران ،فرستندگان دريايي كالا، لجستيك (پشتيباني )، خدمات (سرويسها ) بازرسي اخباربازاريابي و كاربريهاي نرم افزار را كه موجب سهولت در امور توليد، خريد و فروش مي گردند را در يك محل گردهم آورده اند. اساسا بازارهاي تجارت الكترونيكي معادل مجازي يك بازار شهري هستند; بازاري كه به روي خريداران و تامين كنندگان هر نقطه از دنيا كه به اينترنت دسترسي داشته باشند،باز است . درواقع هدف آن است كه بازار تجارت الكترونيكي آنقدر سهل الوصول وكارآمد باشد تا خريداران و فروشندگان با اشتياق ، هزينه خدمات ارائه شده را بپردازند.چنين بازارهايي تقريبا درهمه بخشهاي صنعت وجود دارند.

در این مقاله ضمن تعاریفی از تجارت الکترونیک، مدلهای تجارت الکترونیک، به جایگاه آن در جهان و كشورمان اشاراتي شده است و در پایان به مهمترین مزایا ومعایب این سیستم نوین اشاراتی شده است.

کلید واژه: تجارت الکترونیک، خرید، فروش، مدلهای تجارت الکترونیک

مقدمه

امروزه فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی توانسته اند در مقایسه با وسایل اطلاعاتی و ارتباطی گذشته، فرآیند های تجاری را بهبود بخشند. خرید و فروش کالا از طریق شبکه جهانی اینترنت ‌از شاخه‌های تجارت الکترونیک در عصر رشد سریع فناوری است که در آن اینترنت به عنوان پلی میان مراکز فروش و خریداران عمل می‌کند و فاصله زمانی و مکانی میان آن‌ها را به صفر می‌رساند.كساني كه امروزه در كسوت خريدار به بازار ميروند سه گروه اند. اول كساني كه ميدانند چه ميخواهند و ميدانند كه بايد آنرا از كجا بخرند. اين گروه پس از ورود به بازار مستقيما به فروشگاه مورد نظرشان مراجعه مينمايند. دوم كساني كه نميدانند چه ميخواهند آنها بدون اينكه كالاي خاصي مد نظرشان باشد در فروشگاه هاي مختلف به جستجو ميپردازند و اگر چيزي نظرشان را جلب نمود خريد ميكنند. و گروه سوم كساني هستند كه ميدانند چه ميخواهند ولي نميدانند آنرا از كجا بخرند. اين افراد در ميان فروشگاه هاي مختلف به دنبال فروشگاهي ميگردند كه بهترين شرايط را (از لحاظ داشتن جنس، مناسب بودن قيمت، كيفيت وغيره ) داشته باشد.با این اوصاف می توان گفت که امروزه خرید تجاری مبتنی فن آوری الکترونیکی فرآيندي است كه تمام مراحل خريد از نمايش و معرفي كالا تا دريافت و چانه زني بر سر قيمت و پرداخت وجه را پوشش ميدهد.این فرایند را که تجارت الكترونيكي گویند فرايند خريد،فروش يا تبادل‌محصولات،خدمات واطلاعات از طريق شبكه‌هاي كامپيوتري و اينترنت است.بطور كلي مي توان گفت تجارت الكترونيكي بر سه جنبه خريد ، فروش و مبادله با استفاده از روشهاي الكترونيكي تاكيد دارد [4].

در این مقاله قصد داریم ضمن تعاریفی از تجارت الکترونیک، مدلهای تجارت الکترونیک، به جایگاه آن در جهان و كشورمان اشاراتي شود و در پایان به بیان مهمترین مزایا ومعایب این سیستم نوین در سازمانهای کنونی پرداخته شود.

1- تعاریف

1-1- فناوری

فناوری در معنای ذاتی و تجربی خود اساسا به سیستم هایی اطلاق می شود که گروه های کوچکی با مهارت های فنی و سلسله مراتب منظم آن ها را طراحی می کنند تاآن را تحت کنترل خود در آورند[1].

1-2- تجارت الترونیک

خريدوفروش اطلاعات، محصولات وخدمات از طريق شبکه هاي رايانه اي را تجارت الکترونیک گویند. در تعریفی دیگر تجارت الکترونیک خرید و فروش کالاها، خدمات و اطلاعات با استفاده از شبکه های رایانه ای از جمله تار جهان گستر ارائه شده است [7]. ما اين تعريف را تسري داده ومسائل زير را نيز در آن مي گنجانيم: حمايت از کليه اشکال معاملات تجاري از طريق ساختارهاي ديجيتال و عناصر آن عبارتند از: بازار الكترونيك گروه های بزرگ انسانی ، وقایع و حوادث و ماشین آلات ، تبادل الكترونيك داده و تجارت اينترنتي[2].

2- سیر تکاملی تجارت الکترونیک

تجارت الکترونيک و به تبع ، مدل هاي تجارت الکترونيک اولين بار در اوايل دهه 70 ( ميلادي) ارايه شدند. در اين دوره استفاده از مدل هاي تجارت الکترونيک بسيار گران بود و عموم کاربران آن را ، شرکتهاي بزرگ مالي و بانک ها و گاهي شرکتهاي بزرگ صنعتي تشکيل مي دادند.كاربرد تجارت الكترونيك در اين دوره دشوار بود. به علاوه نياز به سرمايه گذاريهاي سنگين براي تهيه بستر موردنياز آن لازم بود. لذا محدوده کاربرد آن به موسسات مالي و شرکتهاي بزرگ محدود مي شد. در مرحله بعد استاندارد تبادل اطلاعات الكترونيك ايجاد شد که تعميمي ازمدل نقل و انتقالات مالي و بانکي با استفاده از ابزارهاي نوپاي اطلاعاتي، بود. با اين تفاوت که تبادل اطلاعات الكترونيك، امکان استفاده و بهره برداري در ساير انواع مبادلات تجاري را نيز دارا بود.تبادل اطلاعات الكترونيك باعث شد تا دامنه کاربرد مدل هاي تجارت الکترونيک ، از محدوده موسسات بزرگ مالي به ابعاد وسيعتري گسترش بيابد.مدل هاي تجارت الكترونيك در اين دوره براي فعاليتهايي نظير رزرو بليت هواپيما و معاملات سهام مورداستفاده قرار گرفتند. با وجود اين، پياده سازي مدل هاي تجارت الکترونيک بر اساس تبادل اطلاعات الكترونيك نيز سنگين و هزينه بر بود. نياز به سرمايه گذاري بسيار، براي آموزش پرسنل و تهيه بسترهاي لازم وجود داشت. لذا تنها شرکتهاي بزرگ بودند که مي توانستند به ايجاد مدل هايي بر اساس آن بپردازند.در نيمه اول دهه 90 ، اينترنت گسترش بسياري پيدا کرد و به تدريج از حيطه دانشگاهي و نظامي خارج شد و کاربران بسيار زيادي در بين همه افراد جامعه پيدا کرد. گسترش وب سايت جهاني، استانداردها و پروتکل هاي مربوطه از يک طرف باعث جذب هر چه بيشتر کاربران به اينترنت شد و استفاده از ابزارهاي فناوري اطلاعات در اين زمينه را عمومي كرد و از طرف ديگر اين امکان را براي شرکتها و موسسات به وجود آورد که به گونه اي آسان و کم هزينه ، به انجام فرايند اطلاع رساني بپردازند.مدل هاي تجارت الکترونيک متنوعي در اين دوره ايجاد شده و مورد استفاده قرار گرفتند. تجارت الکترونيک به تدريج رونق گرفت و مدل هاي تجارت الکترونيک به عنوان دسته اي از مدل هاي دنياي تجارت ، مطرح شدند.ايجاد بسترهاي مناسب و ارزان براي تجارت الکترونيک و رشد کاربران اين بسترها از دلايل رشد سريع تجارت الکترونيک در اين دوره بود. رشد فشارهاي رقابتي بين شرکتها نيز از ديگر دلايل توجه شرکتها به مدل هاي تجارت الکترونيک بود.مدل هاي مطرح شده در اين زمان ، مدل هاي تجارت الکترونيک ساده و اوليه بودند. به عبارت ديگر، استفاده از تجارت الکترونيک در ساده ترين سطح آن انجام مي شد. مشکلات فني و نقايص موجود به علاوه ناآشنايي کاربران و شرکتها که مانع سرمايه گذاري آنها مي شد، باعث گرديد تا در اين دوره تنها مدل هاي اوليه تجارت الکترونيک مورد استفاده قرار گيرند. اين مدل ها معمولا فقط به اطلاع رساني به مشتريان خود در مورد شرکت و محصولات آن محدود مي شدند.به تدريج و با گذر زمان ، شناخت کاربران و شرکتها از مزاياي مدل هاي تجارت الکترونيک افزايش يافت. از طرف ديگر مسايل فني و فناوري مورد استفاده نيز به مرور ارتقا پيدا کردند. در نتيجه اين مسايل، به تدريج مدل هاي تجارت الکترونيک تکامل يافته و مدل هاي جديد و پيچيده تري، ايجاد شده و مورد استفاده قرار گرفتند.در نيمه دوم دهه 90 ( ميلادي) کاربران و شرکتها به صورت روزافزوني با نوآوريها و ارتقاي فناوري اطلاعاتي به عنوان بستر مدل هاي تجارت الکترونيک روبه رو شدند. در اين دوره يکي از مهمترين تحولات در اينترنت، به عنوان يکي از بسترهاي تجارت الکترونيک،رخ داد. اين تحول افزوده شدن قابليت پردازش به مسايل اطلاعاتي بود. وجود قابليت پردازش امکانات زيادي را براي تجارت الکترونيک ايجاد كرد و باعث گسترش مدل هاي تجارت الکترونيک و افزايش کارآيي اين مدل ها گرديد. در اين دوره مدل هاي تجارت الکترونيک و حجم مبادلات انجام شده توسط اين مدل ها به صورت نمايي رشد پيدا کرد. عموم شرکتهاي بزرگ و موفق که موفقيت خود را مديون مدل هاي تجارت الکترونيکي بوده اند، در نيمه دوم دهه 90 پا به عرصه وجود نهاده اند.تا اواخر دهه 90 ميلادي عموم مدل هاي تجارت الکترونيک با تاکيد بر مصرف کننده نهايي شکل گرفته بودند و در دسته موسسه براي مشتري قرار مي گرفتند. ولي به تدريج و با مهيا شدن فرصتها و امکان استفاده جدي، شرکتهاي بزرگ نيز استفاده از مدل هاي تجارت الکترونيک را مناسب و سودآور يافتند. لذا به سرمايه گذاري در مدل هايي پرداختند که به استفاده از اين بستر در ارتباط بين شرکتها ياري مي رسانند و در دسته موسسه براي موسسه  قرار مي گيرند. از اين دوره به بعد مدل هاي موسسه براي موسسه به لحاظ حجم مبادلات بر مدل هاي موسسه براي مشتري پيشي گرفتند.سيستم هاي تجارت الکترونيک در اتخاذ استراتژي هاي جديد مديريت مشتريان نقش مهمي دارند، زيرا:

ü      خريداران و فروشندگان را به طور مستقيم با هم مرتبط مي سازند؛

ü      ازتبادل کامل اطلاعات ديجيتال بين دوطرف پشتيباني مي کنند؛

ü      در زمان صرفه جويي ومحدوديتها را رفع مي کند؛

 از فعاليتهاي تعاملي بين دوطرف پشتيباني مي کند و بنابراين، مي تواند به طور پويا با رفتار مشتريان منطبق شود.

 متخصصاني مانند «مکنزي» با پيشگوييهاي خود اين مسئله راتاييد کرده اند . آنان پيش بيني کرده اند که در سالهاي اوليه قرن بيست ويكم، خريد بدون خروج از خانه ارزشي به ميزان 4 تا 5 ميليارد دلار پيدا خواهد کرد.اخيرا يک شركت مشاوره اي نتايج تحقيقات خوددر مورد نزول صنعت اينترنت در سال 1996 رامنتشر کرد. مدعاي آنان اين بود که بسياري از شرکت ها بدون آنکه ابتدا يک استراتژي مشخص تجاري داشته باشند، شروع به سرمايه‌گذاري کرده اند. همزمان با افزايش هزينه هاي حضور اينترنتي در عرصه تجارت، شرکتها وب را ترک خواهند گفت. زيرا آنان نمي توانند براي تداوم حضور خود در وب دليل موجهي بيابند. مامعتقديم که نتايج اين پژوهش تا حدي درست است و بايد قبل از سرمايه گذاري يک استراتژي مشخص شکل بگيرد. نکته کليدي اين استراتژي آن است که بخش مربوط به ارزش اين گونه تحليلها را بفهميم. درواقع فناوري هاي مورد استفاده در تجارت الکترونيک محدود به اينترنت و وب نيست. اين دو مطمئنا از کاربردي ترين ابزارهاي مورد استفاده در سيستم هاي تجارت الکترونيک مشتريان به شمار مي روند و اغلب در مثالهاي ما مورد استفاده هستند، اما اين وضعيت با وجود ابزارهاي هوشمند و داده هاي رسانه اي (متن، صدا، تصوير، ويدئو و....) مرتبط با يک شبکه آزاد تغيير خواهد کرد. به همين ترتيب، کيوسک هاي رسانه اي و تلويزيون هاي تعاملي نيز به عنوان مجاري تجارت الکترونيک به کار ما مي آيند[3].

3- انواع مدلهای تجارت الکترونیک

با توجه تعاریف ارایه شده از تجارت الکترونیک،در ادامه این مقاله قصد داریم به انواع مدلهای تجارت الکترونیک  که امروزه باعث تسهیل خرید وفرشهای های تجاری در سازمانها شده است اشاره کنیم.

3-1- تجارت (Customer to Customer) C2C

در اين مدل تجارت الكترونيك، مزايده‌ها و مناقصه‌هاي كالا از طريق اينترنت انجام مي‌گيرد. مدل C2C شبيه يك سمساري است. ايده اصلي اين مدل اين است كه مصرف‌كنندگان با يكديگر بدون واسطه به خريد و فروش بپردازند. EBAY بزرگترين نمونه اوليه مدل C2C مي‌باشد،خود چيزي نمي فروشد و به عنوان واسطه ی بين خريداران و فروشندگان مي باشد . به عنوان مثال ONLINE محصولاتي در حراجي قراردهد و سپس شرکت کنندگان درحراج قبل ازاتمام مدت بايد روي کالاي به حراج گذاشته شده اظهارنظرکنند.

3-2- تجارت (Customer to Business) C2B

بيشترين سهم در انجام تجارت الكترونيكي از نوع C2B است كه به معناي خرده‌فروشي مي‌باشد. اين نوع تجارت، با گسترش وب به سرعت افزايش پيدا كرد. كرايه يك ماشين از نقطه اي مشخص با مبلغي تعيين شده از يك سايت اينترنتي مثالهایی دراین مورد میباشد.

 تجارت بین فروشنده و خریدار که در حال حاضر جزو متداولترین تراکنش ها در حیطه تجارت الکترونیکی است، خود یک نوع C2B محسوب می شود. این نوع تجارت با گسترش وب به سرعت افزایش یافت C2B با راه‌اندازي سايتهايي چون AMAZON و CDNOW آغاز شد.بعبارتی دیگردر این مدل طبق پيشنهــــادمشتري سرويس موردنظر فراهم مي گردد[5].

3-3- تجارت ((Customer to Administration C2A

در اين مدل دولت مبادلات الكترونيكي را به حيطه‌هايي همچون جمع‌آوري كمكهاي مردمي، پرداخت ماليات بر درآمد و هرگونه امورتجاري ديگري که تاکنون ONLINE بين دولت و مردم انجام مي شود، گسترش خواهند داد. مدل هاي ONLINE صنعتي معتقدند که يافتن منابع درآمد بيشترين توجه را امروزه به خود جلب کرده اند، ول ي مدل هاي ديگرهنوزدرحال تعد يل استراتژ ي هايشان هستند و روش هايشان را گسترش مي دهند. به هر حال، عاقلانه است که ما راجع به پنج سال ابتداي کارتجارت الکتروني ک مانند پنج سال ابتداي زندگي يک کودك بينديشيم.

3-4- تجارت B2B (Business to Business)

تجارت B2B اولين روش خريد و فروش معاملات الکترونيکي است وهنوز هم طبق آخرين آمار، بيشترين عايدي را کسب مي کند. درتجار نه تنها مجبورند مشتريان خود را بشناسند، بلکه بايدواسطه ها را نيز شناسايي کنند. آلمان یکی از رهبران تجارت الکترونیک با الگوی B2B در دنیا است.23 درصد از سازمانهایی که در آلمان تجارت الکترونیک دارند، حداقل 5 درصد فروش خود را به صورت  online انجام داده اند. این رقم نشان می دهد که آلمان در میان کشورهای اروپایی، مقام اول را در فروش online داشته است. لازم به ذکر است که در ایالات متحده آمریکا 30 درصد از شرکتها حداقل 5 درصد از فروش خود را به طریق الکرونیکی انجام داده اند. در سال 2001 حجم تجارت الکترونیکی با الگوی B2B در آلمان بسیار بالا بوده است، به طوری که آلمان در میان کشورهای تحت بررسی در مقام اول قرار گرفته و حتی ایالات متحده آمریکا را نیز پشت سر گذاشته است[6].

3-5- تجارت (Customer to Administration) B2A

این نوع تجارت شامل کلیه تراکنش های تجاری، مالی بین شرکت ها و سازمان های دولتی است. تأمین نیازهای دولت توسط شرکتها و پرداخت عوارض و مالیات ها از جمله مواردی است که می تواند در این گروه گنجاند. این نوع از تجارت مراحل ابتدایی خود را می گذراند.

3-6- تجارت  P2P (Peer to Peer)

      تجارت براي تسويه حساب کردن شرکت کنندگان درحراج با فروشنده است که مشهورترين آنها  P2P مدل تجارت الکترونيکي در چهارچوبي کارمي کند که افراد بتوانند مستقيما با هم پول رد و بدل P2P کنند.

3-7- تجارت (G2C (Government to citizen

 الگويي از تجارت الكترونيكي است كه در آن ارتباط بين دولت و آحاد مردم كه شامل بنگاههاي اقتصادي،مؤسسات دولتي و كليه شهروندان مي‌باشد با استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات برقـــرار مي گردد  اين الــگو يكي از مولفه هاي دولـــت الــكتـرونيـكي  E_ governmentنيز مي باشد.

3-8- تجارت (Business to Employee)B2E:

الگويي از تجارت الكترونيكي است كه در آن يك سازمان خدمات،محصولات يا اطلاعات مورد نياز را به كاركنان خود تحويل مي‌دهد.

3-9- تجارت ( G2G(Government to Government

 اين الگو شامل ارتباط تجاري بين دولتها در زمينه‌هايي شبيه صادرات و واردات  (و يا بين سازمانهاي دولتي) مي‌باشد.

4- تجارت الکترونیک در آلمان و سهم آن در اروپا و جهان

       برطبق مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته توسط موسسه تحقیقاتی Forrester، درآمد کل حاصل از تجارت الکترونیکی در کل دنیا در سال 2002 بیش از 500 میلیارد دلار بوده است. که 108 میلیارد از این رقم مربوط به ایالات متحده و 20 میلیون آن مربوط به کشور آلمان بوده است. پیش بینی می شود.که آلمان در ظرف 2 سال آینده بزرگترین و مهمترین بازار تجارت الکترونیک را در اروپا داشته باشد. یعنی سهم آلمان از تجارت الکترونیک در اروپا 25 درصد و بعد از آن به ترتیب، بریتانیا 20 درصد، فرانسه 13 درصد و کشورهای اسکاندیناوی 10 درصد خواهد بود. الگوی B2B مهمترین الگوی تجارت الکترونیک در آلمان است. پیش بینی می شود که B2C در اروپا در آینده نزدیک حجم بالاتر و قابل توجهی را به خود اختصاص می دهد. بر اساس مطالعات موسسه تحقیقاتی Frost Sullivan ، درسال 2004 سهم فروش از طریق B2C نسبت به این سهم از طریق B2B بیشتر خواهد شد.در سال 2002 مجموع سرمایه گذاری ها در تجارت الکترونیک به بیش از 72/4 میلیارد مارک در آلمان و 17/4 میلیارد مارک در بریتانیا و 45/1میلیارد مارک در فرانسه خواهد رسید. استفاده از اینترنت، پست الکترونیکی و تعداد وب سایت ها، عاملی است که می توان از آن به عنوان پیش نیاز انجام تجارت الکترونیک نام برد. دسترسی به اینترنت در میان سازمانهای آلمانی 67 درصد می باشد که این آمار در سال 2001 به 89 درصد رسیده است. لازم به ذکر است که این رقم حتی از رقم دسترسی به اینترنت در سازمانهای آمریکایی و انگلیسی نیز بیشتر می باشد. یطور کلی فرایند گسترش استفاده از اینترنت درآلمان درسال 1999 تا 2001 درمقایسه با آمریکا و انگلیس سریعتر بوده است. تقریباً 86 درصد از سازمانهای آلمانی در سال 2001 از پست الکترونیک استفاده کرده اند.در همین سال میزان استفاده از پست الکترونیک در میان شرکتهای انگلیسی و آمریکایی به ترتیب 82 درصد و 84 درصد بوده است.همچنین بر اساس آماری دیگر در آلمان 62 درصد از سازمانها وب سایت دارند که درمقایسه با سایر کشورهای تحت بررسی، بیشترین رشد را نسبت به سال 1999 داشته است[6].

5- تجارت الكترونيك در ايران

ايران مانند ديگر كشورها، داراى شركت هاى بسيارى است كه براى توسعه بازار خود به اينترنت وابسته اند. هدف بيشتر اين شركت ها از پايگاه هايى كه در اينترنت ايجاد مى كنند، همانا توسعه صادرات است.متاسفانه فروش در شبكه اينترنت مخارج زيادى دارد و براى بسيارى مقرون به صرفه نمى باشد.شركت هاى بزرگ دنيا باسرمايه هاى كلان و پرسنل كافى، پايگاه هاى تخصصى را براى مواردى چون صادرات و فروش تجارى ايجاد كرده اند. شركت هاى متعددى نيز در ايران دست به ايجاد چنين امكاناتى زده اند، اما از آنجايى كه هنوز هيچ متولى و مركزيتى براى اين پديده وجود ندارد،اين سازمان ها به صورت جزيره اى و خود محور اقداماتى را انجام مى دهند كه هنوز پروسه كامل تجارت را در بر نگرفته و به صورت مقطعى انجام مى شود. هيچ آمار دقيقى هم از كاربران اينترنت و استفاده كنندگان از كامپيوتر شخصى در دست نيست و هنوز به صورت يك طرح ملى به آن نگاه نشده است. بنابراين، در مرحله كودكى و نوپايى است و نياز به مراقبت و حمايت زيادى از طرف دولت دارد.دولت بايد با ارايه يك طرح ملى، فرهنگ خريد جامعه امروزى ايران را تغيير دهد. بايد توجه داشت كه سرمايه گذارى مالى و زمانى بر روى زمينه اى كه در آينده حرف اول را خواهد زد، مطمئنا باعث پويايى اقتصاد كشور خواهد شد. خوشبختانه، كشور ما ازپشتوانه خوبى از نظر نيروى جوان برخوردار است و در نتيجه، وظيفه ارگان هاى دولتى و غيردولتى، وارد كردن اين تكنولوژى به كشور و تشكيل دادن گروه هاى كارى، براى كار سازمان يافته بر روى اين تكنولوژى جديد است[8].

6- مزاياي تجارت الكترونيكي

برخي از مزاياي تجارت الكترونيكي عبارتست از:

ü      گسترش بازارها به بازارهاي ملي و بين‌المللي

ü      دسترسي سريع به اطلاعات دقيق تجاري و حذف تلفات زماني

ü      كاهش هزينه‌هاي تبليغات و سربار

ü      ارتقاي رفاه عمومي مردم

ü      افزايش رقابت و ارتقاي كيفيت محصولات و خدمات

ü      افزايش سرمايه‌گذاري و درآمد

ü      كاهش هزينه‌هاي توليد،پردازش،توزيع،ذخيره‌سازي و بازيابي اطلاعات

ü      ايجاد فرصتهاي شغلي جديد

ü      امكان خريد محصولات و خدمات از سراسر جهان ودر مد‌ت‌زمان محدود

ü      گسترش فضاي انتخاب براي مشتريان

ü      افزايش سرعت تحويل محصولات و خدمات بويژه فرآورده‌هاي ديجيتالي و بهبود زنجيره عرضه

ü      امكان شركت در حراجهاي مجازي(مبتني بر شبكه‌هاي رايانه‌اي)

ü      امكان ارتباط مشتريان در فضاي الكترونيكي و تبادل ايده و انتقال تجربيات تجاري

ü      كاهش هزينه‌هاي رفت‌وآمد شهري و مسافرت براي خريد،و نتيجتا آلودگي محيطي و ترافيك كمتر

ü      . بهينه‌سازي ارتباط خريداران و فروشندگان از طريق حذف واسطه‌ها [9].

7- معايب تجارت الكترونيكي

برخي از معايب تجارت الكترونيكي را ميتوان بصورت ذيل بيان نمود:

ü      مشكلات امنيتي تعاملات تجاري از طريق شبكه‌هاي رايانه‌اي

ü      كاهش حجم فروش و سطح درآمد مردم

ü      تضعيف بازارهاي داخلي و انتقال فوري تقاضاهاي داخلي به رقباي خارجي

ü      كاهش نيروي شاغل و افزايش نرخ بيكاري[9].

8- بحث و نتیجه گیری

امروزه پیشرفت و توسعه روزافزون فناوری اطلاعات در سطح جهانی (حتی در ایران) باعث تغییر و تحولات بنیادین در ساختار اقتصادی جوامع شده است. بازرگانی، بانکداری، رسانه های گروهی و بسیاری از زیرمجموعه های خدمات فناوری از جمله بخش هایی هستند که بشدت تحت تاثیر این روند بوده اند. پیدایش و گسترش حوزه هایی همچون تجارت الکترونیک و بانکداری الکترونیک طی دهه های اخیر نوید بخش تغییرات بسیاری خواهد بود که در نهایت به سهولت بیشتر در امر خدمات رسانی و عرضه کالا و به عبارت دیگر، به تخصیص کاراتر منابع اقتصادی منجر خواهد شد.تجارت الکترونیکی به تمام فروشندگان این فرصت را می دهد که در بازار جهانی(WWW) و با عرضه کالاهای خود بیش از 32 میلیون خریدار با کمترین هزینه رقابت کنند. اینترنت به سرعت در حال رشد است و تاجران کوچک امروزه این فرصت را در اختیار دارند که همگام با آن رشد کرده و مبدل به غولهای تجاری فردا شوند.ازسوی دیگر بايد گفت که بستر سازي مطلوب براي توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات در ساختار سازماني نيازمند شناخت کافي و نگرش مثبت مديران به ضرورتهاي حضور اين پديده در روند فعاليتهاي سازمان است. با وجود اين، شناخت يک مدير در ابتداي پروسه بستر سازي فناوري اطلاعات و ارتباطات در سازمان خود بايد آيين نامه ها و قوانين درون سازماني را تهيه، آزمايش و ابلاغ كند. اين آيين نامه هاي اجرايي فناوري اطلاعات و ارتباطات در سازمان مي بايد با استانداردهاي تعيين شده از جانب مراجع ذيصلاح و نيازهاي سازماني هماهنگ و همساز باشند. با توجه به اهميت نقش فناوري اطلاعات و ارتباطات در توسعه و گسترش فرايندهاي سازماني هر مدير پيشرو و آينده نگر ناگزير از انجام زمينه سازي هاي لازم و انجام مشاوره هاي علمي و فني با صاحبان دانش فناوري اطلاعات و ارتباطات است. براي باقي ماندن مديران در عرصه رقابتهاي اقتصادي و حتي ربودن گوي سبقت از ديگران بايد ابزارها و لوازم مختلف اطلاعاتي و ارتباطي با ديدي روشن و گاهي کامل از نياز هاي سازمان تا مين و راه اندازي شوند.

9- منابع

[1] - ذوفن ، شهناز ، ( 1385 ) ، کاربرد فناوری های جدید در آموزش ، چاپ دوم ، تهران ، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

[2]- صرافي زاده، احمد، ( 1383 )، فناوري اطلاعات در سازمان، تهران، انتشارات امير.

[3]- حسنی فرنود استرا یهای خدمات فروش وپس از فروش در سایتهای تجارت الکترونیک

[4]- فتحیان ، محمد و مهدوی نور ، حاتم (1383) پیش به سوی جامعه اطلاعاتی . انتشارات موسسه فرهنگی و هنری دیباگران تهران.

[5]. Abdallah, W. M., (2002), E-commerce and international transfer pricing of tangible goods and intangible assets in the twenty – first century, LJCM, vol. 12, No. 3-4.

[6]. karester et al.,2001,"status qou and development perspective of e-commerce in germany Euro pe and USA", empirica report.

[7]. Turban,Efraim,Mclean,Ephraim,WEther be.james.Electronic Commerce; AManagrial prespegtive,printice-Hall,2002.

[8]. www.aftab. ir

[9]. www.iran.com